Ehliyet sınavlarında en çok soru gelen konular arasında şok, bayılma, koma ve yaralı taşıma teknikleri yer alır. Bu konu, hem teorik sınav hem de gerçek hayatta karşılaşılabilecek acil durumlar için oldukça önemlidir. Aşağıdaki rehber, tüm alt başlıkları sade bir dille açıklayarak sınava hızlı ve etkili şekilde hazırlanmanı sağlamak için hazırlanmıştır.
Şok Pozisyonu
Şok, vücut dokularının yeterli oksijen alamaması sonucu ortaya çıkan, hayatı tehdit eden kritik bir durumdur. Trafik kazalarında en sık karşılaşılan acil durumlardan biridir. Bu nedenle şok pozisyonu, ilk yardımda mutlaka doğru uygulanmalıdır.
Şok Pozisyonu Nasıl Verilir?
Hasta düz ve sert bir zemine sırtüstü yatırılır.
Kafası hafif yana çevrilir.
Bacaklar, kan akışını beyne yönlendirmek için yaklaşık 30–40 cm kadar yukarı kaldırılır.
Solunum ve bilinç sürekli kontrol edilir.
Şok durumunda vücut ısısı hızla düşebileceği için yaralının üzeri mutlaka örtülmelidir.
Şok Belirtileri
Deri renginde solukluk ve soğuk terleme
Zayıf ve hızlı nabız
Düşük kan basıncı
Bilinç bulanıklığı
Hızlı ve yüzeysel solunum
Uyarı: Beyin kanaması şüphesi olan kişilere şok pozisyonu kesinlikle verilmez. Özellikle kulak veya burun kanaması varsa bu durum dikkate alınmalıdır.
Bayılma (Senkope)
Bayılma, beynin kısa süreli oksijen yetersizliği nedeniyle ortaya çıkan geçici bilinç kaybıdır. Çoğu zaman birkaç dakika içinde kendiliğinden düzelir.
Bayılan Kişiye İlk Yardım
Kişi yere güvenli şekilde yatırılır.
Bacaklar şok pozisyonundaki gibi yukarı kaldırılır.
Hava yolu açıklığı kontrol edilir.
Yüzüne hafifçe su serpilebilir ancak zorlayıcı bir müdahale yapılmaz.
Kendine geldikten sonra en az 10–15 dakika dinlenmesi sağlanır.
Koma
Koma, kişinin uyarılara tepki vermediği, derin ve uzun süreli bilinç kaybı durumudur. Ehliyet sınavında mutlaka bilmen gereken ana konu, koma pozisyonu ve hangi durumlarda uygulanacağıdır.
Koma Belirtileri
Hareket ve tepki yokluğu
Reflekslerde azalma
Derin uyku hali
Göz bebeklerinde büyüme
Uyarı: Koma halindeki kişiye ağızdan kesinlikle sıvı verilmez. Çene kilitliyse zorlanmaz.
Koma Pozisyonu Nasıl Verilir?
Kişi yan pozisyona getirilir.
Baş hafifçe geriye alınarak hava yolu açıklığı sağlanır.
Kollar ve bacaklar dengeyi sağlayacak şekilde yerleştirilir.
Sara (Epilepsi) Nöbeti
Epilepsi nöbeti, beyindeki elektriksel aktivitenin kontrolsüz bir şekilde artmasıyla oluşur. Nöbet anında yapılacak yanlış müdahaleler ciddi risk oluşturabilir.
Doğru İlk Yardım
Kişinin etrafındaki sert ve kesici eşyalar uzaklaştırılır.
Kişi tutulmaz, zorla sabitlenmez.
Ağzına herhangi bir cisim sokulmaz.
Nöbet bitene kadar yanında kalınır.
Nöbet sonrasında solunumu varsa koma pozisyonu verilir.
Yaralıların Taşınması
Yaralı taşımada temel kural, ilk yardımcı ve kazazedenin güvenliğini riske atmadan en uygun tekniği seçmektir.
Genel Kurallar
Sedyede taşımak en doğru yöntemdir.
Sedyede taşınırken yaralının ayakları önde olacak şekilde hareket edilir.
Merdivenlerde taşınırken yaralının başı mutlaka yukarıda kalmalıdır.
Önce Taşınması Gerekenler
Ağır kanama olanlar
Solunum sıkıntısı olanlar
Şoka girenler
Son Taşınması Gerekenler
Kırık ve çıkığı olanlar
Burkulma yaşayanlar
Birinci derece yanığı olanlar
Yaralı Taşıma Yöntemleri
Rentek Manevrası
Kişiyi araç içerisinden omurilik zedelenmesi oluşturmadan çıkarmak için kullanılan özel bir tekniktir.
Sürükleme Yöntemi
Dar alanlarda, ağır kişilerin taşınmasında etkili bir yöntemdir. Gerekirse battaniye kullanılabilir.
İtfaiyeci Yöntemi
Bir kişinin tek başına bilinci kapalı bir yaralıyı taşıması gerektiğinde kullanılan güçlü bir tekniktir.
Karın Yaralanmalarında Pozisyon
Enine karın yaralanmalarında kişi sırtüstü yatırılır ve dizler hafifçe bükülerek karın bölgesindeki gerginlik azaltılır.
Bu detayları öğrenmek, hem ehliyet sınavında başarı sağlar hem de gerçek bir acil durumda hayat kurtarabilir.